BÜTÜN GECE MÜZE

Ayağımın tozuyla Viyana’nın olmazsa olmaz etkinliklerinden birinin içine düştüm: „Lange nacht der Museen“.

Süper bir yaz tatilinden sonra her ne kadar – of pof.. diyerek gelmiş olsam da Viyana´ya, bir kez daha anladım ki  buranın etkinlikleri olmadan da olmuyormuş. Açıkçası bol bol gezdim, yüzdüm, yeni insanlarla yeni maceralar yaşadım; tatilin ilk 10 gününü Endülüs Bölgesi ve Fas’ı gezerek, 2 ayını Türkiye´de küçük bir kasabada ablalarım ile birlikte çalışıp, her gün sokaklarında insanlara selam vererek, denize girerek, geceleri bazen  kumsalda bazen  Turan amcanın dondurmacısında,  bazense  çorbacıda muhabbet ederek..  Son 15 günümde ise İstanbul´da  annem-babam ile  evde olmanın o inanılmaz huzurunu yaşayarak geçirdim.

Hal böyle olunca  Viyana´ya da gelmek istemedim, ama Viyana bir kez daha bana beni ona bağlayan yüzünü  gösterdi. Bu şehir acayip bir yer, bazen  o kadar sessiz oluyor ki  iç sesimiz bile susup bu sessizliğe eşlik ediyor, bazense öyle bir etkinlik oluyor ki bu kadar insan nereden çıktı diyorsunuz. İşte”Lange Nacht der Museen” da saat 18´den gece 1´e kadar şehirdeki  tüm müzeleri yani 121 ayrı yeri tek bir biletle gezebilmenizi sağlayan, buranın bitmek bilmeyen kültür etkinliklerinden sadece bir tanesi.  Açıkkçası açık hava müzesi görünümü olan Viyana´nın tarihi binalarının camlarından akşama bakmak çok güzeldi. Benim bu güzel geceye sığdırabildiklerim ise:

Prunksaal: VI. Karl tarafından yaptırılan bu kütüphanenin ortasında VI.Karl’ın  kendi heykeli bulunmaktadır. Bu yapı dünyanın en iyi Barok kütüphanelerinden biridir.

Kunsthistorisches Museum:  Bu yapı Avrupa`nın en önemli sanat müzelerinden birine ev sahipliği yapmaktadır:  Mısır ve Yakın doğu Koleksiyonu, Yunan ve Roman Antik Koleksiyonu, Kütüphane, Madeni Paralar koleksiyonu, Dekoratif sanatlar koleksiyonu, heykeller ve süsleme sanatı eserleri sergilenmektedir.

Sigmund Freud Museum: 1891 yılında Londra ya gidene kadar yaşadığı apartman dairesi müze haline getirilmiştir.

Secession: Bu yapı  üzerine altın yaldızlı işemeleri olan bir kubbeye sahiptir. Ayni zamanda  secession akımının sembolüdür. İçerisindeyse Klimt’ìn, 9.Senfoni`nin bestecisi Beethoven`a adadığı eseri bulunmaktadır.

Phantastenmuseum: bu müze Viyana Okulu kökeninden gelmektedir.

Naturhistorisches Museum:  Sanat Tarihi müzesinin karşısında bulunan bu tarihi binada 30 milyonun üzerinde obje bulunmaktadır.

Ergül Akyürek

WARIBASHI`LERİN UCUNDAKİ SİHİR (YOGA VE TANTRA FELSEFESiNDE VÜCUT)

Güzel bir Suşhi Restorantında Waribashi`lerimin arasından makim düşmesin diye uğraşırken kapıdan hintli bir adamın girdiğini gördüm, tabii ki o an onun son 2 ayımı meşgul edebileceğini, her gün saatlerce sesini duyabileceğimi   bilemezdim. Neyse fazla gizem yaratmadan hikayemize geri döneyim. Bu hintli, benim sadece kapıdan girdiğinde dikkatimi çekmekle kalmadı kendisiyle ilgili  kafamda epeyce  soru belirmesine neden oldu. Şöyle söyleyeyim, adamın çubukları tutuşundan, oturuşuna kadar bir farklılık vardı  - eh tabii ki bana ne ama ne bileyim işte kafam birine takılınca, başlıyor hikayeler üretmeye.- Neyse ben bu sorularla meşgul olurken, gideceğim yere yetişmek için  daha önce bloğumda yazdığım, philosophy on stage#3 `e gittim. Orada biraz oyalandıktan sonra, kafamın içindeki sorular tam uçtu gitti derken kapıdan aynı hintli adamın girdiğini gördüm, nasıl yani demeye kalmadan, bu esrarengiz adamın sunum yapacakların arasında olduğunu ve 2 gün boyunca bizimle olacağıı öğrendim. Adamı nasıl merak ettiysem, tüm sorulara cevap bulmak için ortam bulmuş  oldum. Neyse o, 2 gün, biz 4 gün orada vakit geçirdikten sonra projenin yazıya dökülmesi ile ilgili gönüllü bir teklif aldım ve bilin bakalım bana kimin konuşması denk geldi, bizim hintli Sriram. Ben tabii her şeyi kenara bıraktım, başladım kendisinin tüm konuşmasını tekrar dinlemeye, yani tamam dinliyorum ama o kadar çok hintçe kelime geçiyor ki arada artık pes etmeye başlarken ufak bir yardımla olayı toparladım  ve bir tanesi transkription bir tanesi  de makale olmak üzere konuşması üzerine bir yazı yazdım.  Tabii adamla uğraşırken günler de günleri kovaladı, ne yapacağım,  bu projeden geçmem lazım, sana takıldım Sriram, yaktın beni derken bizim organizasyonu düzenleyen Arno bana güzel bir haber verdi: böyle bir girişimden dolayı bu organizasyonda sadece bize geçer not vermekle kalmayacağını ders notu olarak yazılarımızın Viyan Üniversitesi Platformunda yayınlanacağını ve ileriki durumlarda projede de yazımın ismimle birlikte yer alacağını söyledi. Uzun zamandır iletişime geçmek istediğim bir isim olduğu için bu proje onunla aramda köprü oluşmasını da sağlamış oldu, hatta  stresli bir dönemimde hem kendi hem de asistanı bana oldukça yardımcı oldular.

Yani anlayacağınız bir öğlen yemeğinde karşılaştığım Sriram, gündemimi çok uzun süre meşgul etmekle kalmadı aynı zamanda sayesinde , tabii benim emeklerim de göz ardı edilemez , hem 30 a yakın ünlü isimden referans almamı,  hem de en önemlisi  yazımın ders notu olarak okutulmasını sağladı. Ben de  Sriram´ın  „Yoga ve Tantra Felsefesinde Vücut „ isimli konuşmasını   ufak tefek kırpmalarla bir de Türkçe olarak  sizlerle paylaşmak istedim; ama paylaşmadan önce Sriram´la ilgili ufak bir bilgi vermek istiyorum: Sriram 1954 yılında Hindistan´da dünyaya gelmiş, T.S.K Desikacher’in öğrencisidir. Yoga üzerine kitapları bulunmaktadır.

" Başlangıçta ARZULAR  vardı.  Ve arzu, etkiyi doğurdu. Sıfır, Biri arzuladı. Gereksiz eşyalar realiteyi yaratmayı arzuladı ve bu arzulanan  realiteye gerçeklik adı verildi ki,  bu  sadece insani ruhunun becerisiydi.  Hint Felsefesinde bu sıfır ve bir, boşluk ve gerçeklik birbirinden ayrılmamıştır. Etki bu yaratılmış rolleri, zıtlıkların içerisinde etkiler.  Oluş ve gerçeklik, sıfır-bir, kadın- erkek ya da içinde- dışında gibidir.  Onlar bu zıtlıkların içinde tatlı, bir huzurdadırlar ama bunlar fanidir. Tantra Felsefesine göre sen, senin üzerinden Shiva´yı ortaya çıkarıyorsun. İlk insan Adem olduğu söyleniyor ve Havva da öz. Adem onun arzusunu istiyor ya da onu arzuluyor. Ama o ,onu ortaya çıkaramıyor ve onun arzularının gücü onu bozuyor. Ve bu etki bugün hala devam etmektedir. Bugün dijital  dünya bu ikilikler üzerinden devam eder. Peki bu gerçeklik adını verdiğimiz varlık nedir? Biz bu varlığı tek tasarlayabilir miyiz? Biz varlığımızın zincirlerinden kurtulup, özgür olabilir miyiz?

Meditasyonun genel fikri, Hindistan´da başlamıştır. İnsan, ben kimim? , ben nereden geldim?  nereye gidiyorum?  güce sahip miyim? gerçeklik özgürlüğünü kazanmak için ben bu gücü elde edebilir miyim?  temel soruysa sonsuzluk tartışmasıdır. İnsan aslında hep huzuru arar. Ama bu huzur onun için hiçbir zaman devamlı değildir, sürekli arar, sürekli sorgular. Huzur her zaman içtedir, bilgiyse herhangi bir yerde dışardadır. Peki biz bu bilgiyi içerinin ve dışarının üzerinden nasıl elde edebiliriz? İşte bu da meditasyon fikrinin başlangıcıdır: 2 kuş  dalın üzerinde oturuyor. Bir tane kuş meyve yiyor, diğeriyse ona bakıyor. Yani bakan kuş ve etkin kuş. Biz bu iki kuş arasında nasıl bir bütünlük kurabiliriz? Ya da obje ve subje arasında nasıl bütünlük kurabiliriz? Bu soru başlangıçtır. Biz bu subje ve objeyi birleştirdiğimizde, genel yolu bulabileceğiz.  Shiva ise biz bu yolu ararken  kozmik dansına devam ediyor, hem içeride hem dışarıda, hem günde ham de aksamda, hem yazda hem de kışta aynı zamanda anın içinde karşıtlıkları buluşturuyor.

Ben meditasyon yaparken nefes verdiğimde başlangıcı bulmak istiyorum. Ben onu nerede bulabilirim? Kafamın içinde mi?  Kelimenin içinde mi?- Hayır, biz onu vücudun içinde bulabiliriz. Bu işte temel fikirdir, vücut burada önemli bir rol oynar; çünkü o başlangıcı ifade eder. Boğaz grubu içeride ve dışarının arasında hakiki  başlangıçtır. Ben yemek yerim, su içerim, su dudaklarımdan içeri gider.  Her şey boğaz grubunda başlar. Nefeste. Hava  mekandadır, bizim dışımızdadır, dudağımızda, ağız boşluğumuzda ama hava boğazımızdan içeri girdiğinde bize aittir artık o nefestir. Hava dışarıdadır, objedir; nefes içeridedir, subjedir.  Vücut, ruh için bozukluk değildir. Asla vücut  bir problem olarak kabul edilemez. Biz, düşünürler gibi vücudumuzla savaşmak zorunda değiliz. Yol her zaman vücudumuzun içinden gelmektedir. Onu yok saymak zorunda değiliz. Vücut ve ruh hiç bir zaman birbirinden ayrılmaz. Bu ayrım dualizmdir yani 2 kuş gibi, sıfır ya da bir gibi… Yol ise meditasyondur, Hint felsefesinin, yoganın yoludur. "

Ergül Akyürek

Not: Fotoğrafları  http://www.sriram.de/yogaweg/termine.shtml  adresinden aldım.

      

YA SONRA?- DELI KASAP

26 NISAN 1986 YILINDA GERCEKLESEN CERNOBIL`IN  26. YILDÖNÜMÜ ICIN "YA SONRA?" ISIMLI YAZIM DELI KASAPTA.

http://www.delikasap.com/yazi/muzik-otesi/ya-sonra/2515#.T5LvB6a525B.facebook

BEETHOVEN`A KOMSU OLMAK

Sabahın erken saatlerinde bir adam, siyah, uzun pardösülü, gri saçları omuzlarına düşmüş, keskin bakışlı, Viyana'nın Arnavut kaldırımlarında mırıldanıyor, elinde not defteriyle... Sokaktakilerse onun bakışlarıyla karşılaşmamak için kenarlara çekiliyor, aralarında fısıldaşıyor, "O, Ludwig van Beethoven", sanki duyabilecekmiş gibi… O ise çevresindekilerle ilgilenmeden  eve ulaşmanın telaşında, güçlü, uzun adımlarla yürüyordu. Evin önüne geldiğinde ise bana bakacakmış gibi hafifçe kafasını çevirdi, bir süre sonra vazgeçerek evinin kapısından içeri girdi. "Dönse beni görebilir miydi?" diye düşünüyordum ki, penceresinden benim olduğum noktaya baktığını gördüm.

-Kaç kere oradan, buraya bakmıştı?

-Bakarken neler düşünmüştü?

-Ben kaç kere o pencereye bakıp, onu düşünmüştüm?

…

İşte Beethoven'a komşu olmak; onun yürüdüğü yollardan yürürken onu hayal etmek, evinin önünden geçerken penceresinde ışık var mı diye bakmak, demek. Düşünsenize bir de o dönemin Viyana'sında yaşadığınızı ve o dönemde ona komşu olduğunuzu... Boşuna dememişler, "Ev alma, komşu al" diye. Üşenmez her gün pasta, börek v.s. yapıp, "Bu da komşu hakkı, kokmuştur" diyerek kapısına dayanabilirdim. O nasıl bir tepki verirdi, orasını düşünemiyorum. Neyse ki benim bu yüzyıldaki komşum da fena piyano çalmıyor. Tabi ben size bu yüzyıldaki değil; birkaç yüzyıl önce burada yaşamış komşumdan söz edeceğim. Ki Beethoven bize hiç de uzak bir isim değil; çocukluğumuzda ilk öğrendiğimiz melodi, birçoğumuzun teneffüs zili, onun 9. Senfonisi'dir. Daha fazla yakına gelmeden anılarımızda yer  alan bu melodinin sahibi müzisyenin, aynı zamanda sevgili komşumun, ilginç yaşamından bahsetmek istiyorum.  

Ludwig van Bethoven'in yaşam hikayesi, 16 Aralık 1770 yılında Almanya'nın Bonn şehrinde, hasta bir anneyle, müzisyen bir babanın çocuğu olarak dünyaya gelmesiyle başlıyor. Babasının müzisyen olmasının etkisiyle çok küçük yaşta yetenekleri fark edilen Beethoven, dört yaşında babasından piyano dersleri alır. Baba Beethoven, alkolik ve elinin ayarı olmayan bir adam olunca bu derslerde Beethoven'a şiddet uygulamaktan hiç çekinmez ki küçük Beethoven daha dört yaşında ufacık elleriyle saatlerce ağlayarak piyano çalmak zorunda kalır. Sekiz yaşına geldiğinde ilk halk konserine çıkan Beethoven, büyük bir başarı sağlayarak "Harika Çocuk" adıyla anılır. Bundan sonra Beethoven'in müzik eğitimi daha da artırılmış, on yedi yaşındayken hocası, C.G. Neefe, "Benim artık sana vereceklerim bu kadar. Sen biraz da Viyana'ya git ve Mozart'la çalış" der. O dönemde Viyana da Viyana, yani müzik önemli yer tutuyor, Viyana üslubu tüm Avrupa'ya yayılmış  durumda. En büyük temsilcilerinden biri de Mozart… Tabi bunu duyan Beethoven umutlarını bavula koyup Viyana'nın yolunu tutar. Mozart'a ilk çaldığında, Mozart; "Bir gün bu çocuğun adını bütün dünya öğrenecek. Çünkü o bir deha!" der. Beethoven tam sevinmişken annesinin hastalığı işleri karıştırır ve umutlarını bırakıp Viyana'ya "Hoşça kal" der ve tası tarağı toplayıp Almanya'ya geri dönerek, ailesinin sorumluluğunu üstlenir. Ama adam olacak çocuk her halinden belli, Mozart'tan da aldığı övgüyle, orada olduğu süre içerisinde güçlü dostluklar kurup başarılarıyla ismini duyurur.

1792'ye gelindiğinde dönemin ünlü müzisyenlerinden Haydn, onun çalışmalarını beğenir ve onu Viyana'ya davet eder. Beethoven için Viyana kapıları tekrar açılır. "Hoşça kal" dediği Viyana'ya bir daha "Hoşça kal" dememek üzere, elindeki bavuluyla tekrar "Merhaba" der ve ölene kadar Viyana'da yaşar. Bu arada tarihler dikkatinizi çektiyse bizim komşu, klasik dönemin en ünlü isimleriyle çalışmakla kalmamış aynı zamanda 1789  Fransız İhtilali'ne on dokuz yaşında tanıklık etmiştir. İhtilalin  özgürlük anlayışına ve Napolyon'a -Avrupa'ya özgürlük getirdiğini düşündüğü için- hayranlık duyan Beethoven, bu etkileri  müziğine yansıttığını, özellikle orta yaş dönemindeki bestelerinde görebiliyoruz.